Żagań (stacja kolejowa)

---

Wymiana pasażerska

W zakresie wymiany pasażerskiej na stacji kolejowej w Żaganiu znajdują się istotne dane dotyczące liczby podróżnych. Poniżej przedstawiamy tabelę, która ilustruje codzienny ruch pasażerski w wybranych latach.

Rok	Codzienna wymiana pasażerów
2017	300-499
2023	300-499

Historia

Początki rozwoju kolejnictwa w rejonie Żagania sięgają roku 1845, kiedy to podjęto decyzję o budowie linii kolejowej łączącej Głogów z Żaganiem. Projekt ten został włączony do Dolnośląsko-Marchijskiej sieci kolejowej. W maju tego samego roku rozpoczęto prace budowlane, w tym wznoszenie dwóch mostów kolejowych – na rzece Czernej oraz na Bobrze. 26 lipca 1846 roku do miejscowego dworca dotarł pierwszy pociąg z Głogowa. W 1850 roku księżna żagańska, Dorota, zleciła budowę nowego mostu na Bóbr, znanego jako Most Doroty, a później Most Królewski (dziś już nieistniejący). Most ten miał na celu połączenie parku królewskiego z dworcem kolejowym.

8 września 1851 roku księżna, w towarzystwie władz lokalnych oraz mieszkańców Żagania, powitała na dworcu króla pruskiego Fryderyka Wilhelma IV. W roku 1869 Wilhelm II podpisał koncesję na budowę nowej linii kolejowej z Żagania do Żar, która została uruchomiona dwa lata później. Kolejne linie powstały łącząc Żagań z Legnicą w 1875, Nową Solą w 1890, a także Zebrzydową i Świętoszowem w 1905 roku.

Pierwszy gmach dworca, niestety, nie przetrwał próby czasu i został zniszczony w wyniku pożaru w 1876 roku. Natomiast obecny budynek, będący już trzecim w kolejności, zbudowano w 1913 roku. Przed I wojną światową na terenie stacji krzyżowały się aż siedem linii kolejowych:

• z Berlina,
• z Wrocławia,
• Żary – Chociebuż – Halle,
• Jankowa Żagańska – Zgorzelec – Drezno,
• Szprotawa – Głogów – Poznań,
• Kożuchów – Nowa Sól,
• Świętoszów – Lwówek Śląski.

W okresie od kwietnia do czerwca 1919 roku przez Żagań przemieszczano transport Błękitnej Armii dowodzonej przez generała Józefa Hallera. Żołnierze polscy przyjeżdżali na dworzec francuskimi transportami, a następnie po przesiadce na polskie składy, byli przewożeni do Kalisza.

Przed wybuchem II wojny światowej polski wywiad miał swojego agenta, dyspozytora na kolei w Żaganiu, który monitorował ruchy niemieckich jednostek wojskowych. Jego informacje pozwoliły na zidentyfikowanie niemal wszystkich oddziałów wojska, które w latach 1937–1939 były kierowane przez żagański węzeł do rejonów koncentracji. W trakcie wojny przez dworzec przemieszczały się tysiące jeńców wojennych, ponieważ w pobliżu, około 1 kilometra na południe od stacji, znajdował się jeden z największych kompleksów obozów jenieckich III Rzeszy. Część z tych, którzy planowali wielką ucieczkę z obozu Stalag Luft III, korzystała z pociągów odjeżdżających z żagańskiego dworca.

27 lipca 1945 roku na Ziemiach Odzyskanych przybył pierwszy polski pociąg osobowy z Wrocławia Głównego, z kolejarzami, którzy mieli za zadanie utworzenie poddyrekcji PKP i przejęcie zarządzania kolejami od radzieckich władz (poddyrekcja PKP funkcjonowała od 20 sierpnia do 17 września 1945 roku). W okresie 1945–1947 z żagańskiego dworca wyruszały pociągi, które przewoziły kolejnych niemieckich jeńców, byłych żołnierzy Wehrmachtu i członków SS, oraz partyjnych struktur NSDAP.

Do 1958 roku stacja w Żaganiu podlegała Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowej we Wrocławiu, a później Poznaniu. W czerwcu 1971 roku stację odwiedziła pierwsza lokomotywa spalinowa, natomiast 31 maja 1991 roku zrealizowano ostatni kurs pociągu lokomotywy parowej. 1 września tego samego roku powstała Stacja Rejonowa w Żaganiu. Niestety, z powodu problemów finansowych PKP, większość linii została zamknięta, a Stacja Rejonowa zlikwidowana.

W listopadzie 2017 roku PKP podpisały umowę z przedsiębiorstwem SKB na remont dworca, który oddano do użytku 10 maja 2019 roku.

---

Oceń: Żagań (stacja kolejowa)

---